Lezingen

Lezingenserie door Freek van Leeuwen

Lezingenserie Hildegard van Bingen en Dante Alighieri door Freek van Leeuwen (geestkunde.net). Er is al veel belangstelling voor deze avonden. Interesseren de onderwerpen u ook, dan kunt u zich aanmelden.

1. Hildegard van Bingen (1098-1179)

Hildegard werd in 1098 geboren als het tiende kind van een adelijke familie te Bernersheim in het Rijn land. Ze was van jongs af aan helderziende. Toen ze acht jaar was, werd ze naar het benedictijner klooster op de Disibodenberg gebracht, waar een vrouwenafdeling was. Hildegard werd daar abdis toen ze 38 was. In het jaar 1141 (43 jaar) beginnen de grote visioenen, die in drie groepen komen. Ze krijgt de opdracht die op schrift te stellen en te verspreiden. De vrouwenafdeling van het klooster begint te groeien en ze besluit een eigen klooster te stichten op de Rupertsberg bij Bingen, niet ver daar vandaan. Daar overlijdt ze op 81-jarige leeftijd. Hildegard heeft veel gestudeerd en geschreven. Ze schreef een toneelstuk (Ordo virtutum, de ontwikkeling van de deugden), muziek en liederen. Naast de boeken met haar getekende visioenen: het Liber scivias (Scientia vias Domini, Ken de wegen des Heren), Liber Vitae Meritorum (Over de deugden) en het Liber Divinorum Operum (De goddelijke werken), schreef ze ook over de natuur (Physica) en de geneeskunde (Causae et Curae). De visioenen van Hildegard zijn uniek in de wereldgeschiedenis. Hun grootsheid komt overeen met de werken van Bach, de schilderijen van Rembrandt en de Divina Commedia van Dante. Ze was in haar tijd alom bekend. Ze heeft reizen gemaakt in de omgeving om op uitnodiging van abten in hun klooster te preken. Hildegard kwam eigenlijk als een Joodse profetes. Ze kwam in een tijd dat het Christendom op zijn hoogtepunt was en de tekenen van verval zichtbaar werden; ze kwam om de mensen op een deugdzaam leven te wijzen. Zo keurde Hildegard de jodenvervolgingen alsook de kruistochten af. Ze schrijft honderden brieven en wijst koningen en bisschoppen op hun plichten. Ze heeft daardoor veel medewerking, maar ook tegenwerking ondervonden.

De stem van het levende licht begeleidt haar: "Hildegardis, roep, ja schreeuw het uit, het wezenlijke dat je in ��n lichtflits, in ��n mystieke ervaring hebt mogen beleven. Ik, God, zet je daartoe aan. Immers, zij die eigenlijk het evangelie als de blijde boodschap moesten verkondigen, laten door zelfzucht verstek gaan. God, die alles geschapen heeft en regeert, zal degenen die Hem in ootmoed dienen met hemels licht doorstralen om hen die ermee instemmen tot ware aanschouwing te voeren." "Dit zijn de wegen des Heren. Wie instemt met God zal nooit uit het hemelse evenwicht worden losgerukt, wees dus niet bang. Immers, in de geschapen, zichtbare dingen openbaart God de onzichtbare geestelijke dingen."

Vier avonden:

  1. Scivias deel I: De miniaturen 1 t/m 9
  2. Scivias deel II: De miniaturen 10 t/m 18
  3. Scivias deel III: De miniaturen 19 t/m 35
  4. Liber Divinorum Operum: De miniaturen 1 t/m 10
  5. Uitloopavond

2. Dante Alighieri (1265-1321)

In het gedicht La Divina Commedia - een meesterwerk in de wereldliteratuur - beschrijft Dante Alighieri zijn tocht door het hiernamaals. Het gedicht heeft drie delen: Hel, Louteringsberg en Paradijs. Na een inleidend gezang heeft ieder deel drieëndertig gezangen. Het is geschreven in elflettergrepige verzen die zijn gerangschikt in drieregelige coupletten: terzinen. Dante zelf noemde het gedicht La Commedia, maar zijn tijdgenoten waren er zo van onder de indruk, dat zij het meteen La Divina Commedia noemden. Aan de Universiteit van Firenze bestaat nog steeds een leerstoel voor Dantestudie.

La Divina Commedia van Dante - Eerste deel: De Hel In het eerste gezang is Dante verdwaald in een donker woud. Terwijl hij wanhopig naar hulp uitziet, ontmoet hij de dichter Vergilius. Hij kan hem de weg wijzen, maar die voert wel door de hel! Samen verlaten zij het aardoppervlak van de aarde en dalen af naar de hel. De hel wordt verbeeld als een geringde trechter, die als een geheel van zich steeds verder vernauwende kringen in het middelpunt van de aarde eindigt.

Tijdens deze tocht ontmoet Dante in de hel, en later in vagevuur en hemel, een groot aantal overledenen, een verbazingwekkende en boeiende rij van mensen, waarin alle persoonlijkheidseigenschappen van de mens, de goede en de kwade, tot uitdrukking komen. Met velen van hen voert Dante gesprekken over het hoe en waarom van de toestand, waarin Dante hen in de geestelijke wereld aantreft.

Tweede deel: Louteringsberg en Paradijs. Na de hel te hebben doorlopen stijgen Dante en Vergilius langs het middelpunt van de aarde weer op naar het zuidelijke halfrond. Zij bereiken een eiland met een hoge berg, de Louteringsberg, waar geesten geleidelijk worden gelouterd en dan opstijgen naar de hemel. De Louteringsberg wordt verbeeld als een berg die het tegenbeeld van de hel is en die langs zijn hellingen steeds nauwer wordende gaanderijen heeft. Daarlangs klimmen Dante en Vergilius op naar de top, waar zich het aardse paradijs bevindt. Daar aangekomen, wordt Vergilius als begeleider afgelost door Beatrice. Samen met Beatrice stijgt Dante op naar het Paradijs. Het Paradijs wordt verbeeld door negen sferen die de aarde omgeven en die met steeds sneller wordende beweging om haar heen draaien. Daar stijgen zij op tot de eeuwige woonplaats van de heiligen, die worden bestraald door Gods licht.

Dante verliest nooit het doel uit het oog waarmee hij zijn gedicht is begonnen: de levensweg van de gevallen mens verbeelden. Als de voornaamste bron van alle zonden zag Dante hebzucht en heerszucht. De mens die opstaat uit zijn zonde en alle kwade neigingen in zich leert beheersen, vindt tenslotte in de aanschouwing van de eeuwige waarheid, die God zelf is, zijn volmaakte rust en vrede. De laatste zangen van het Paradiso zijn van een verheven schoonheid.

Tijdens deze lezingen wordt de tocht door de Hel, over de Louteringsberg en door het Paradijs besproken m.b.v. een presentatie van houtgravures van Gustave Dor�, die de ervaringen van Dante op indrukwekkende wijze heeft uitgebeeld.

Vier avonden:

  1. Dante De Hel I - 32 dia's
  2. Dante De Hel II - 23 dia's
  3. Dante De Louteringsberg - 31 dia's
  4. Dante Het Paradijs - 30 dia's
  5. Uitloopavond

Aanvang: maandag 28 september 2015.
De data voor de tien avonden: (1) 28/9, (2) 26/10, (3) 30/11, (4) 25/1, (5) 29/2, (6) 28/3, (7) 25/4, (8) 30/5, (9) 27/6, (10) 25/7. Tijd van 20.00 - 22.15 uur. Plaats: de Eendracht, Verenigingsgebouw van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB afd. Varsseveld e.o. Prinses Beatrixstraat 1a, 7051 AD te Varsseveld.
De kosten voor tien avonden zijn: Leden NPB : € 60,- Vrienden Van : € 70,- Niet leden : € 80,- Graag in één keer voldoen op de eerste avond. U kunt zich opgeven bij: Riemke de Boer e-mail : riemkedeboer@hetnet.nl, of telefonisch: (0315) 32 91 07. U wordt vooraf ge�nformeerd over verdere bijzonderheden.

Meer activiteiten kunt u in onze Agenda vinden.